Iedereen kent de oudewijvenpraat over voedingsthema’s of bepaalde kwesties. Hier gaan we enkele mythen uit de wereld helpen.
Verhogen eieren daadwerkelijk het cholesterolniveau? Maken feestdagen echt dik? Maakt suiker kinderen hyperactief en mag ik daarom geen snoep meer aan mijn kinderen geven?
Vragen die iedereen zich al eens gesteld heeft en die men nooit ernstig beantwoorden kon.
Hier geven wij uitleg bij de achtergronden van deze thema’s en verduidelijken de kwesties.
Fout.
Eieren zijn zeer waardevolle levensmiddelen en bevatten, behalve vitamine C, alle vitamines en mineralen. Een groot ei dekt 38% van de dagelijkse behoefte aan vitamine A, 20% aan vitamine E en 30% aan ijzer. Verder heeft een ei een zeer goed vetzurenpatroon.
Gemiddeld neemt elke mens tussen 500 en 750 mg cholesterol per dag door de voeding op. Het lichaam produceert dagelijks bijkomend 600 tot 900 mg cholesterol voor de vorming van cellen en zenuwbanen en voor de opbouw van hormonen en vitamine D.
Een ei bevat gemiddeld 200 tot 300 mg cholesterol.
Voedingscholesterol heeft slechts een zeer geringe invloed op de cholesterolwaarde in het bloed, omdat opname, stofwisseling en uitscheiding exact door het lichaam geregeld worden. Stijgt of daalt de cholesteroltoevoer 100 mg, dan verandert het cholesterolniveau in het bloed slechts 2 mg/ dL bloed.
De cholesterol uit eieren heeft enerzijds wegens het regelingsmechanisme van het lichaam weinig invloed en anderzijds, omdat de lecithine in het ei de cholesterol bindt, en de cholesterol zo onverteerd opnieuw wordt uitgescheiden.
Daarom heeft bij gezonde mensen een ei per dag geen invloed op het cholesterolniveau in het bloed.
Fout.
Een kilogram voedingsvet bevat 9000 kcal. Een kilogram lichaamsvet slaat slechts 7000 kcal op, want in het lichaam bevinden zich bovendien nog water en celbestanddelen in het vetweefsel.
Het gemiddelde energieverbruik per dag ligt bij ca. 2000 kcal. Om een kilogram lichaamsvet bij te komen zou men de 7000 kcal extra moeten eten. Dat is toch niet mogelijk op een paar feestdagen?
| Gerecht | Grootte van de portie | kcal |
| Hotdog | 3 stuks | 990 |
| 1/2 gegrilde kip | ca. 250 g | 570 |
| Burger, grote friet, grote limonade | ca. 800 g | 10250 |
| Pizza | 2 stuks | 1820 |
| Ravioli 4 Formaggi | 125 g | 415 |
| Lamsvlees | 100 g | 450 |
| Tarwebier | 1 L | 380 |
| Tiramisu | 150 g | 365 |
| Melkchocolade | 150 g | 1070 |
| Som | 7085 |
Maar hoe komen dan die bijkomende kilo’s op de weegschaal?
Naast een beetje lichaamsvet door een beetje te veel te eten, gaat het voornamelijk om vochtophopingen. Vocht hoopt zich op door een verhoogd zoutgebruik en door alcohol. Deze waterophopingen normaliseren zich na de feestdagen vanzelf, wanneer men teruggekeerd is naar het normale voedingspatroon. En de weinige grammen vet, die zich toch opgehoopt hebben, kan men door een beetje minder te eten of met een beetje meer beweging zonder problemen weer verliezen.
Fout.
Dit hardnekkige geloof houdt stand sinds de jaren 70 toen studies over het suikerverbruik en hyperactiviteit werden uitgevoerd. Deze studies zijn echter foutief en de resultaten zijn daarom onbruikbaar.
In meer recente studies wisten noch de behandelde artsen noch de ouders en kinderen, of ze zich in de studiegroep met het verhoogde of in de controlegroep met het normale suikerverbruik bevonden. Zo werd bewezen dat verhoogd suikerverbruik en hyperactiviteit niets met elkaar te maken hebben.
Dit betekent echter niet dat kinderen grote hoeveelheden suiker moeten verbruiken.
De WHO raadt aan niet meer dan 10 % van de opgenomen calorieën uit suiker te halen om het risico voor overgewicht en cariës te reduceren. Bij volwassenen zijn dat ca. 200 kcal, bij kinderen tussen 120 kcal en 160 kcal naargelang de leeftijd.
Omdat men ook door zoete smeersels, zoete drankjes of fruit suiker opneemt, mag het niet meer dan een portie zoetigheid per dag zijn.
Zo vinden ook zoetigheden hun plaats in een evenwichtige voeding.
| Levensmiddel | Portie | Suikergehalte per portie | kcal uit suiker uit 1 portie |
| Zuurtjes | 20 g | 9,1 g | 37 |
| Roomkaramellen | 15 g | 11,9 g | 48 |
| Melkijs | 50 g | 6,6 g | 26 |
| Sorbet | 50 g | 16,1 g | 64 |
| Hazelnootkrokant | 20 g | 16,3 g | 65 |
| Melkchocolade | 20 g | 10,8 g | 43 |
| Honing | 15 g | 11 g | 44 |
| Noten-nougat-crème | 15 g | 8,8 g | 35 |
| Suiker, 1 theelepel | 5 g | 5 g | 20 |
Bronnen:
Müller, S.: Moderne Ernährungsmärchen, 2004, Hannover
Kalorien mundgerecht, 1999, Heidelberg
FKE (Hrsg): Empfehlungen für das Mittagessen in Kindertagesstätten und Ganztagesschulen, 2010, Dortmund
Bundeslebensmittelschlüssel